7. Bretagne: Nantes
Nantes (Bretons: Naoned, Gallo: Naunnt) is een havenstad die in het westen van Frankrijk ligt, waar aan de zuidrand van Bretagne de rivieren Erdre en Sèvre uitmonden in de Loire, op bijna 60 km van de zee.
Nantes is hoofdstad van de regio Pays de la Loire en van het departement Loire-Atlantique. Samen met de stad Saint-Nazaire vormt de stad het economische en culturele centrum van het stimuleringsgebied Pays de la Loire en van een groot deel van Bretagne.
Geschiedenis
4e – 14e eeuw
Nantes dankt zijn naam aan het Gallische volk der Namneten voor wie het onder de naam Condivicnum de belangrijkste stad was. In de Romeinse tijd werd het een handelscentrum en in de 4e eeuw kreeg Nantes een bisschopszetel. In de Middeleeuwen werd de stad nauw betrokken bij de strijd tussen de graven van Nantes en die van de concurrerende stad Rennes om de heerschappij over Bretagne, totdat dit hertogdom in 1532 door de Franse koning Frans I werd ingelijfd. Nantes kreeg in 1560 stadsrechten van Frans II en steunde de katholieke partij in de godsdienstoorlogen (1562-1598) die eindigden met de uitvaardiging van het edict van Nantes (beperkte godsdienstvrijheid voor protestanten) door Hendrik IV.
14e eeuw – 1850
Vanaf het einde van de 14e eeuw werd Nantes een steeds belangrijker havenstad voor de handel met Spanje, Engeland, de Scandinavische landen en Holland (Loire-wijnen). In de eerste helft van de 18e eeuw was Nantes zelfs de belangrijkste havenstad van Frankrijk, toen de handel met de Amerikaanse koloniën tot ontwikkeling kwam en de stad het centrum werd van de slavenhandel. Tijdens de Franse Revolutie kwam de handel stil te liggen en kreeg de stad in 1793 een schrikbewind te verduren, doordat zij betrokken was bij een contrarevolutionaire beweging in de Vendée.
19e en 20e eeuw
In het midden van de 19e eeuw kwam Nantes weer enigszins tot bloei, o.a. door de aanleg van een kanaal naar Paimboeuf, een voorstadje. In 1920 begon men met de uitvoering van een plan voor modernisering en uitbreiding van de stad. Deze ontwikkeling werd tijdens de Tweede Wereldoorlog onderbroken, toen Nantes gedeeltelijk werd verwoest.
Na de oorlog heeft Nantes zich ontwikkeld tot een belangrijk economisch centrum: talrijke wegen werden aangelegd en verbeterd (o.a. door opvulling van enige rivierarmen); spoorwegverbindingen werden uitgebreid en lopen nu grotendeels onder de stad; in de nabijheid is een luchthaven aangelegd; de haven die dreigde te verzanden werd toegankelijk gemaakt voor grote zeeschepen; en het industriegebied (vooral ten zuiden van de stad) werd uitgebreid.
Hoewel Nantes in 1943 door bombardementen zware schade opliep, zijn in de stad nog tal van historische bezienswaardigheden bewaard gebleven. De Kathedraal van Nantes (officieel: Cathédrale Saint-Pierre) geldt als een gotisch bouwwerk, hoewel de bouw, die begon in 1434, pas eindigde in 1893. Na de oorlog werd de bijna geheel verwoeste kerk gerestaureerd. In de kathedraal staat de graftombe van Frans II, hertog van Bretagne, en zijn gemalin. Dit beroemde renaissancekunstwerk van de beeldhouwer Michel Colombe (1430-1513) stamt uit het begin van de 16e eeuw.
Een ander belangrijk bouwwerk is het hertogelijk kasteel Château des ducs de Bretagne, dat dateert uit de 10e eeuw en in 1466 door Frans II werd herbouwd. In het kasteel is onder meer gevestigd het Musée des Arts Décoratifs; voorts geldt ook het gemeentelijk museum als een van de belangrijkste van Frankrijk. Een bezienswaardigheid van recente datum tenslotte is de ‘cité radieuse’ van Le Corbusier: een stervormige wijk in de voorstad Rezé ten zuiden van Nantes.
Ook het Île de Feydeau (eiland Feydeau) is een bezoek waard. Het eiland Feydeau was voor bebouwing in de 18e eeuw een moerassig eiland in de Loire, inmiddels ligt het voormalige eiland in het centrum van Nantes maar de inwoners noemen de wijk nog steeds Île de Feydeau. De bebouwing van het eiland startte in 1723, helaas bleek de grond toch te slap en de eerste bouwwerken verzakten razendsnel. Vanaf 1750 fundeert men de woningen volgens de ‘Hollandse methode’. Tussen 1750 en 1800 – de bloeiperiode van Nantes -worden hier prestigieuze woningen gebouwd. Op het eiland vestigen zich rijke handelaren en reders. De grandeur is nog steeds zichtbaar. Op het Île de Feydeau is ook het geboortehuis van Jules Verne te vinden.
Nantes werd vereeuwigd in een gelijknamig autobiografische lied Nantes van Barbara waarin zij naar het fictieve adres “Vingt-cinq rue de la Grange-au-Loup” wordt geroepen om haar stervende vader te ontmoeten. Veel bezoekers aan Nantes zochten naar dit adres. Het adres was verzonnen maar de Gemeente Nantes heeft een Rue de la Grange-au-Loup (Frans voor “Straat van de graanschuur met de wolf”) aangelegd in een buitenwijk. Nummer 25 ontbreekt. Na het overlijden van Barbara werd in de directe omgeving een straat in “Rue Barbara” omgedoopt.