Korenwolf
Terug naar: Het Overzicht van etiketten
Gulpener Korenwolf is een witbier (belgische stijl tarwebier). Het etiket wordt gekenmerkt door de spreuk “Waere Witte” en een afbeelding van een Korenwolf.
Alhoewel het hier nog slechts om een marketing middel gaat om het bier een eigen streekgebonden “Limburgs” imago te geven, is dit wel al een voorbode van de richting die de brouwerij in latere jaren zal gaan in slaan. Het ymbool daarvoor id de Korenwolf geworden, een ondersoort van de europese hamster, die zich graag in graanvelden ophoudt.
De Korenwolf
Korenwolf is een Zuid-Limburgse benaming voor onze inheemse hamster, ook wel veldhamster, gewone hamster of Europese hamster genoemd. De Latijnse benaming: Cricetus cricetus.
Aan het hamsteren dankt de korenwolf of eigenlijk korenwoof zijn naam. In het Limburgs dialect betekent het woord “woof” namelijk inhalig en koren slaat op zijn voedsel (er is wel eens een burcht uitgegraven met bijna 65 kilogram graan, maar dit is zeer uitzonderlijk). Korenwoof is in de vertaling naar het Nederlands verbasterd tot korenwolf.
In het Engels heet de hamster: common hamster, European hamster of blackbellied hamster. In het Duits: der Feldhamster, der Europäische hamster of Schwarzbauchhamster. En in het Frans: le hamster d’ Europe, le grand hamster, of le hamster commun.
Uiterlijk
De korenwolf is een uniek knaagdier met een krachtige bouw. Met zijn korte sterke poten is hij in staat een tot 2,5 
meter diep gangenstelsel te graven. De korenwolf wordt 25 tot 30 centimeter groot (ongeveer zo groot als een cavia). Lengte neus tot staart: 18-27 centimeter, staartlengte: 3-7 centimeter, met een gewicht tot 500 gram.
De hamster heeft een oranjebruine vacht. Op zijn kop, hals en nek zitten witte vlekken. De poten zijn wit. Kenmerkend is zijn zwarte buik. Dit is opvallend, want bij de meeste hamstersoorten is de buik lichter dan de rug. Hamsters in Oost-Europa hebben in de regel een geheel zwarte buik. Hamsters in West-Europa hebben bijna allemaal, zonder uitzondering, witte vlekken op de buik.
Het grootste deel van zijn leven brengt de korenwolf onder de grond door. Zijn enigszins spitse kop en snuit, wat iets aan een muis doet denken, is daarbij van groot voordeel.
Als het schemerig of donker is, de tijd waarin de hamster op pad gaat, geeft de kenmerkende en unieke zwarte buik de hamster beschutting tegen de roofdieren van de nacht. Als hij namelijk rechtop staat, gaat hij op in de nachtelijke achtergrond van zijn omgeving. Om te overleven spelen bovendien zijn aangeboren wantrouwen en zijn -niet te onderschatten- vaardigheid om zich te verweren een rol. Voelt hij zich bedreigd, dan kan de hamster zeer agressief reageren.
Ondersoort
De Korenwolf die in Nederland voorkomt is een aparte ondersoort van de Europese veldhamster. Dit heeft genetisch onderzoek uitgewezen.
Deze ondersoort komt van oorsprong ook voor in een deel van België en Duitsland, in lössachtige streken van Leuven bij Brussel tot aan de Rijn bij Keulen. Limburg ligt daar precies middenin, waardoor de Limburgse provincie cruciaal is voor de instandhouding van deze ondersoort.
Voedsel
In het gebied waar de korenwolf leeft moet voldoende voedsel te vinden zijn. De hamster “hamstert” immers grote wintervoorraden bij elkaar om te kunnen overleven; iets waar hij de hele zomer mee bezig is. Men heeft wel eens hamsterburchten uitgegraven met 17 kilogram (en meer) voedsel. Gewoonlijk echter verzamelt de korenwolf twee tot vijf kilo voedsel. Zijn wangzakken bewijzen hem hierbij een grote dienst. Hierin brengt hij het gevonden voedsel naar zijn burcht.
De wangzakken gebruikt de korenwolf echter ook -en dat is opmerkelijk- om te zwemmen. Als hij een stroom wil oversteken, blaast hij zijn wangzakken op met lucht om zichzelf makkelijk drijvend te h
ouden.
De korenwolf is een knaagdier dat bijna alles eet, bij voorkeur plantaardig voedsel. Hij heeft een gevarieerd menu nodig van graan, tarwe, rogge of haver, akkerkruiden en wilde planten. Van jonge graanplanten eet de hamster de ondergrondse delen en later de rijpe korrels. Hij klimt zelfs in maïsplanten en zonnebloemen. Van akkerkruiden, zoals de klaproos, de paardebloem, de melkdistel, de weegbree en het herderstasje eet hij het malse groen, de wortels of de zaden. Ook lust hij bieten, aardappelen, fruit en noten.
Naast dit plantaardig voedsel eet de hamster ook insecten, regenwormen, kleine zoogdieren, kikkers en slakken.
Bron: http://www.angelfire.com/ne2/korenwoof/korenwolf.html
Streekproducten
Uit het Mission Statement van Gulpener:
“De Gulpener Bierbrouwerij heeft als eerste brouwerij een verbond met de natuur gesloten. Zij is sinds 1825 gevestigd in Gulpen, in het hart van Zuid Limburg, dat gekenmerkt wordt door een heuvelachtig parklandschap, dat mede tot stand gekomen is door de boeren die erin werkzaam zijn en nog een belangrijk deel van het onderhoud verrichten. De Gulpener Bierbrouwerij staat centraal in de lokale gemeenschap en voelt zich verantwoordelijk voor zijn eigen mensen en voor de sociale infrastructuur in deze regio.
Dit betekent, dat de wijze waarop wij produceren zo milieuvriendelijk mogelijk moet zijn en dat de grondstoffen, die we verwerken niet alleen van Limburgse bodem moeten komen, maar ook milieuvriendelijk geteeld moeten worden. Wij produceren onze bieren voor de bewuste, kritische consument die lekkere, hoogwaardige bieren wil drinken, en er ook verzekerd van wil zijn, dat er geen voor de gezondheid schadelijke stoffen in zitten en dat de grondstoffen met een zo laag mogelijke milieubelasting zijn geteeld, geoogst en verwerkt.”
Brouwgerst in Limburg
Sinds 1994 wordt opnieuw op grotere schaal brouwgerst geteeld in Limburg. Afnemer is de Gulpener Bierbrouwerij, die hiervan op duurzame wijze 15 verschillende soorten Limburgs bier maakt en verkoopt.
De telers zijn verenigd in de granencoöperatie Triligran, die wordt ondersteund vanuit CSV COVAS. Vanaf 2002 vindt alle brouwgerstteelt plaats onder Milieukeur.
Certificeerder SGS controleert alle brouwgersttelers minimaal twee keer per jaar op duurzame teeltaspecten (o.a. bemesting en bespuiting) en bedrijfsvoering. Dit is een voorwaarde voor behoud van het Milieucertificaat.
Ruim 30 telers zorgen in 2012 voor 500 ha brouwgerst, die aan strenge kwaliteitseisen voldoet. De rassen zijn Calico en Tipple. Regelmatig worden op proefboerderij Wijnandsrade door Triligran en Gulpener nieuwe zomergerstrassen beproefd.
Spelt, tarwe en rogge
Voor een witbier als Korenwolf is ook tarwe, spelt en rogge nodig. Triligran-telers zorgen hier al jaren voor én onder Milieukeur.
Limburgs Land Pilsner 
In 1994 gestart als telersproject is nu Limburgs Land hét ecologische bier van Gulpener. Onder de vlag van Triligran wordt hiervoor brouwgerst geteeld door enkele Zuid-Limburgse biologische telers. Limburgs Land is SKAL-gecertificeerd.
Keurmerk
“De bieren van de Gulpener Bierbrouwerij mogen voortaan voorzien worden van het keurmerk ‘erkend streekproduct’. De 
Limburgse brouwer maakte donderdag bekend dat de stichting Streekeigen Producten Nederland (SPN) hiertoe heeft besloten. Doorslaggevend is dat alle grondstoffen voor het bier afkomstig zijn uit Zuid-Limburg. Zo worden de granen (gerst, tarwe, rogge en spelt) geteeld door Limburgse boeren, die zijn verenigd in de coöperatie Triligran.
Daarnaast zegt de Gulpener Bierbrouwerij de motor te zijn achter de herintroductie van de hopteelt in Zuid-Limburg en zo een bijdrage te leveren aan het herstel van het karakteristieke cultuurlandschap in de streek.”
Biologisch Bier
Inmiddels is Gulpener Biologisch Bier gaan produceren onder de namen Ur-Pilsener, Ur-Weizen en Ur-Amber, weer een volgende stap in het milieubewust, duurzame beleid van deze Brouwerij dat jaren geleden begon bij dat hamstertje, de Korenwolf.
