Taras Boulba
Terug naar: Het Overzicht van etiketten
Taras Boulba heet dit bier en op het etiket vinden we een vreemde scene met een circus of kermis en een scheefgezakt kasteelachtig gebouw op de achtergrond en op de voorgrond twee ruziemakende personen. Waar slaat dit alles op?
Taras Boulba is een Belgisch bier. Het wordt gebrouwen in Brouwerij De Ranke te Dottenijs voor Brasserie de la Senne (“De Zenne Brouwerij”) te Brussel.
Taras Boulba
De naam van het bier verwijst naar de roman Taras Boulba (ook “Taras Bulba”) van Nikolaj Gogol.
De oorsprong
Het karakter van Taras Bulba is een samenstelling van verschillende historische persoonlijkheden. Het is voornamelijk gebaseerd op de legende van de Kozak Sava Chaly wiens moord werd bevolen door zijn eigen vader vanwege verraad van de Oekraïense zaak.
Korte uitleg
Taras Boulba trekt met twee zonen met de Kozakken ten strijde tegen de Polen. Eén van de zonen was echter reeds verliefd op een Pools meisje en vindt haar terug tijdens de oorlog. Hij helpt haar aan brood. Taras ontdekt dit en doodt zijn zoon.
De uitgebreide verhaalplot (1842 herziene editie)
Taras Bulba’s twee zonen, Ostap en Andriy, keren terug naar huis vanuit een orthodoxe seminarie in Kiev. Ostap is de meer avontuurlijke, terwijl Andriy diepere, romantische gevoelens heeft en meer introvert is. Tijdens zijn verblijf in Kiev, Wordt hij verliefd op een jong Pools meisje van adel, de dochter van de gouverneur van Kovno, maar na een paar ontmoetingen (rondom haar huis en in de kerk), stopte hij met haar te ontmoeten nadat haar familie terug naar huis keerde. Taras Bulba geeft zijn zoons de mogelijkheid om oorlog te voeren. Ze bereiken het Kozakkenkamp aan de Zaporozhian Sich, waar sprake is van veel vrolijkheid. Taras probeert de Kozakken op te hitsen voor de strijd. Hij vordert hen om de huidige hoofdman te vervangen wanneer deze terughoudend reageert bij het verbreken van het vredesverdrag met de Polen.
Ze hebben al snel de kans om de Polen, die regeren over het deel van de Oekraïne ten westen van de Dnjepr, te bestrijden. De Polen worden beschuldigd van wreedheden tegen orthodoxe christenen, waarin ze worden geholpen door de Joden. Na het doden van veel van de joodse kooplieden op de Sich, voeren de Kozakken een militaire campagne tegen de Polen. Ze belegeren Dubno Castle (het kasteel op de achtergrond van het etiket). Omringd door de Kozakken en tekorten aan voedsel, beginnen de bewoners te verhongeren.
Op een nacht komt er een Tataarse vrouw naar Andriy en wekt hem. Hij vindt haar gezicht vertrouwd en dan herinnert hij zich dat zij de bediende is van het Poolse meisje waar hij verliefd op was. Zij licht hem in dat alle inwoners binnen de muren verhongeren. Hij leidt haar door een geheime gang die in het moeras begint en die verder leidt naar het klooster binnen de stadsmuren. Andriy neemt broden mee voor het verhongerende meisje en haar moeder. Hij is geschokt door wat hij ziet en in een opleving van zijn liefde, ziet hij af van zijn erfdeel als kozak om met het Poolse meisje samen te kunnen zijn.
Ondertussen marcheren regimenten met Poolse soldaten naar Dubno om de belegering te verlichten en zij vernietigen een regiment kozakken. Een aantal gevechten ontstaan. Taras komt achter het verraad van zijn zoon via Yankel de Jood, die hij eerder in het verhaal het leven heeft gered. Tijdens een van de laatste gevechten, ziet hij Andriy het kasteel uitrijden in Pools uniform en hij laat hem door zijn mannen het bos in trekken, waar hij hem van zijn paard trekt. Taras scheldt zijn zoon uit, culminerend in een gedenkwaardige zin “Ik gaf je leven, ik zal het ook nemen“, en hij schiet hem dood.
Taras en Ostap blijven strijden tegen de Polen. Ostap wordt gevangen genomen nadat zijn vader knock-out wordt geslagen. Wanneer Taras zijn bewustzijn herwint hoort hij dat zijn zoon werd gevangen genomen door de Polen. Yankel stemt ermee in om hem naar Warschau te vergezellen, waar Ostap gevangen wordt gehouden. Taras verstopt zich in een kar vol bakstenen. Eenmaal in Warschau, helpt een groep joden Yankel Taras te vermommen als een Duitse graaf. Zij gaan de gevangenis in om Ostap te zien, maar een bewaker herkent in Taras een kozak. Hij laat hen binnen en ook weer naar buiten na betaling van 100 goudstukken en stelt ze voor om de volgende dag naar de executie te gaan van een Kozak. Tijdens de executie geeft Ostap geen kik, zelfsniet tijdens het radbraken en pas als zijn einde nadert roept hij naar zijn vader en vraagt of hij dit kan horen? Taras roept dat hij dat kan. Yankel draait zich doodsbang naar hem om, maar hij is verdwenen.
Taras keert terug naar huis, maar al zijn oude Kozakken- vrienden zijn dood en jongere Kozakken hebben hun plaats ingenomen. Hij gaat weer naar het slagveld terug. De nieuwe hoofdman wil vrede sluiten met de Polen, maar Taras is daar faliekant tegen. Hij waarschuwt dat de Polen verraderlijk zijn en dat zij zich niet zullen houden aan gegeven beloften. Hij weet de hoofdman echter niet te overtuigen. Taras ontneemt hem zijn regiment om het daarna zelf in de strijd te leiden. Zoals Taras voorspelde gebeurt. Zodra de nieuwe hoofdman instemt met een wapenstilstand, verraden de Polen hem en vermoorden hem en een aantal kozakken. Taras en zijn mannen blijven strijden en worden uiteindelijk omsingeld in een vervallen fort, waar ze strijden tot de laatste man verslagen is.
Taras wordt vastgebonden aan een boom en daarna vastgenageld en in brand gestoken. Zelfs in deze staat, roept hij naar zijn mannen om de strijd voort te zetten, en beweert hij dat er een nieuwe tsaar komt die de aarde zal regeren. Het verhaal eindigt met Kozakken op de Dnjestr rivier die zich de grote wapenfeiten van Taras en zijn onwankelbare Kozakken herinneren.
Verfilming
De beroemde historische roman van Gogol is ook een verfilmd met Yul Bryner en Tony Curtis in de hoofdrollen.
De Belgische Taalstrijd
De Zenne Brouwerij vertaalde de strijd tussen de Kozakken en Polen naar de strijd tussen Vlamingen en Walen in België en met name in Brussel, de tweetalige hoofdstad. Als we namelijk goed kijken naar het “kasteelachtige scheefgezakte gebouw op de achtergrond, dan herkennen we het silhouette van het Brusselse stadhuis aan de Groote Markt).
Op het etiket staat een boze circusdirecteur (Taras Boulba) met een biervat boven zijn hoofd, klaar om het naar zijn zoon Andriy) te gooien.
Hij roept: “Smeirlap!” Het commentaar op het etiket: “Awel merci! Taras Boulba es roezeg van kolaire! Zanne zaune es mi een wolline getraut!” Dit is Brussels dialect voor: “Ziedaar, Taras Boulba is razend kwaad. Zijn zoon is met een Waalse getrouwd!” Hier wordt het Poolse meisje vervangen door een Waals meisje.